EGUNEKO DATUAK
asteazkena, 30 de urria de 2024
GOIZEKO GOGOETAK/BATX2/azaroa/I/asteazkena
Santu Guztien Eguna

Eliza primitiboak martiri baten heriotzaren urteurrena martirioaren lekuan ospatzen zuen. Martiri taldeak maiz egun berean hiltzen ziren, eta horrek, berez, ospakizun komuna ekarri zuen. 303an hasitako Dioklezianoren jazarpenean, martiri kopurua hain handia izatera iritsi zen, non ezin baitzen egun bakar batez ere banandu berari emateko. Baina Elizak, martiri bakoitza gurtu behar zelakoan, egun komun bat seinalatu zuen denentzat.

Ekialdean, San Efrenek (Carmina Nisibona) eta San Atanasiok (Epistulae Syriacae) adierazten duten bezala, santu guztien omenezko jaia ospatzen zen 359az geroztik.

Jai honen jatorria Erroman, eta horrekin mendebaldeko Elizan, Panteoiaren tenpluari ere dago lotuta. Eraikin hau, jatorriz erromatar jainko guztien gurtzarako erabiltzen zena, erabilerarik gabe geratu zen IV. mendearen amaieran. 608 inguruan, Ekialdeko enperadore zen Fokasek Bonifazio IV.a aita santuari eman zion, eta honek eliza bihurtzea eragin zuen, 610eko maiatzaren 13an Santa Maria la Rotonda izenarekin eskainiz. IX. mendean, Gregorio IV.a aita santuak martirien gorputz ugari lekualdatu zituen katakonbetatik, eta 835eko azaroaren 1ean eliza sagaratu zuen berriro, Santa Maria ad Martyres izenez.3

Bestalde, Gregorio III.a aita santuak (731-741) kapera bat sagaratu zuen Vatikanoan, hilerri eta katakonbetan ohoratuak ziren santuak gurtzeko. Oratorio horrek «Salbatzaileari, Santa Mariari, Apostoluei, martiriei, konfesoreei eta arima zuzen guztiei» eskaini zien bere burua, eta monje-koru batek egunero Ofizio osagarri bat errezatzea eragin zuen, santuen omenez, haien jaiotza egunero izango zelarik.

Tradizio horien eta santu askoren edo guztien omenezko bozketa-mezen konbinaziotik, VIII. menderako errotuta zegoen tradizio bat sortu zen, nahiz eta data ez zen beti berdina. Gregorio IV.a aita santuak azaroaren lehenean bateratu zuen, uztak egiteko data erromatarren lurraldean jada jasoak zeudelarik, aurreko ospakizunak maiatzaren 13a baitzen – ad Martyres Andre Mariaren sagaratzearen urteurrena –, Erroman elikagaiak urriak ziren eguna, eta ekitaldietarako erromesaldiak oso handiak zirena.

GALDERAK ELKARRIZKETARAKO
  • Zer da santutasuna zuretzat? Izan al daiteke santu, "santu" titulurik gabe?